Een levenstestament bij wilsonbekwaamheid

Verwar het levenstestament niet met een gewoon testament. Met een gewoon testament regel je wat er met je vermogen moet gebeuren op het moment van je overlijden. Met een levenstestament regel je wat er met je vermogen moet gebeuren op het moment dat je nog leeft. Het gaat dan om de situatie dat je belangrijke financiële of medische beslissingen niet zelfstandig meer kunt nemen. Je bent dan wilsonbekwaam. In een levenstestament geef je dus iemand een volmacht om voor jou te beslissen. Meestal is dat de partner. Je mag op zich ook iemand een volmacht geven om voor jou te beslissen zonder dat vast is gesteld of je dat zelf wel of niet kunt. Maar zo’n onbeperkte volmacht gaat partners meestal te ver. In de praktijk bepalen partners meestal om elkaar over en weer een volmacht geven voor de situatie dat een onafhankelijk medisch gespecialiseerde arts heeft vastgesteld dat zelfstandig beslissen niet meer gaat.

Voorkom een rechter bij wilsonbekwaamheid

Het is belangrijk om een levenstestament op te stellen omdat je anders bij wilsonbekwaamheid te maken kunt krijgen met de rechtbank en een rechter die voor je partner moet gaan beslissen op het moment dat medisch is vastgesteld dat de partner dat zelf niet meer kan. Zelfs als je gehuwd bent, mag je dan belangrijke beslissingen niet zelf voor je partner nemen. Denk hierbij aan de verkoop van de eigen woning of grote schenkingen aan kinderen. Er moet dan een rechter aan te pas komen die de wensen in het belang van de wilsonbekwame partner gaat afwegen. Die rechter blijft dat vervolgens ook doen. Dit kan erg vervelend zijn. Ook voor eventuele kinderen.

Een levenstestament voor financiële en medische beslissingen

In een levenstestament bepaal je zelf welke beslissingen van welke aard voor jou mogen worden genomen. Het is een document waarvan de inhoud vrij te bepalen is. Gaat het alleen om financiële beslissingen of gaat dat het om medische beslissingen. In dat laatste geval moet je bijvoorbeeld denken aan de situatie dat je door ziekte niet meer zelfstandig kan beslissen en dat de schouder wordt gebroken. Er moet een medische beslissing worden genomen om al dan niet te opereren. Mag de partner dat voor je doen? Dat spreek je af in een levenstestament. Levenseindebeslissingen worden in de praktijk minder vaak in het levenstestament gezet omdat dit sterk persoonlijke beslissingen zijn en het levenstestament toch ook zal kunnen worden gebruikt als document richting banken of derden. Deze beslissingen worden vaak met de huisarts besproken of via de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE).

Opvolgende volmacht voor de kinderen

Meestal gaat er een opvolgende volmacht naar kinderen op het moment dat partner er niet meer is of ook niet meer kan beslissen. Bij de opvolgende volmacht aan kinderen is het van belang om na te denken of de bevoegdheid bij een, meerdere of alle kinderen samen komt te liggen. Ook dit is weer vrij te bepalen. In de praktijk zien we dat de bevoegdheid voor simpele administratieve zaken bij ieder kind apart komt te liggen. Zo hoeven er niet twee naar de bank voor een simpele administratieve aangelegenheid. En bij grotere beslissingen wordt de bevoegdheid vaak bij meerdere kinderen samen gelegd.

Mogen de kinderen ook aan zichzelf schenken?

Het kan handig zijn om te bepalen dat kinderen aan zich zelf mogen schenken op het moment dat je dat niet meer kunt beslissen. Dit om bijvoorbeeld de eigen bijdrage voor de Wet Langdurige Zorg te verminderen op het moment dat je bijvoorbeeld in een zorginstelling bent opgenomen. Die bijdrage kan namelijk medeafhankelijk zijn van het vermogen op de bankrekening. Als kinderen door een schenking aan zichzelf je eigen vermogen kunnen laten dalen dan kan het zo zijn dat de eigen bijdrage voor de Wet Langdurige Zorg (sterk) vermindert. Er moet dan wel vertrouwen zijn dat kinderen ook jouw belangen goed af zullen wegen. Het mag natuurlijk niet zo zijn dat je eigen zorg of je eigen kwaliteit van leven hierdoor in het gedrang zou kunnen komen. Je bepaalt dan dat kinderen wel mogen schenken maar tot bepaalde maxima.

Naar de notaris voor het levenstestament

Een levenstestament laat je opstellen door de notaris. Je kunt met je financieel planner/estate planner de belangrijkste beslissingen ook bespreken. Een levenstestament in Nederland kost in de basis gemiddeld ongeveer € 500,- per persoon. Het is een belangrijk document wat veel rompslomp kan besparen (en dat wellicht ook financiële voordelen kan opleveren).